Ege Üniversitesi (EÜ) Su Ürünleri Fakültesi ÖÄŸretim üyesi Doç. Dr. Özlem Çakal Arslan ve araÅŸtırma ekibi, biberondan yazar kasa fiÅŸine kadar günlük hayatta kullanılan birçok materyalde bulunan “Bisfenol A” maddesinin kullanımının yasaklanmasının ardından, bu maddenin türevleri olarak kullanılmaya baÅŸlanan kimyasalların, saÄŸlığa zararlı olup olmadığına yönelik geliÅŸtirdikleri TÜBÄ°TAK projesi kapsamında araÅŸtırma yapacak. Doç. Dr. Arslan’ı ziyaret edip dünyada ilk kez yapılacak çalışmaları hakkında bilgi alan EÜ Rektörü Prof. Dr. Necdet Budak, “Hocamızın çalışmaları, araÅŸtırma üniversitesi olma yolundaki üniversitemize önemli katkılar saÄŸlayacak” diye konuÅŸtu.

EÜ Su Ürünleri Fakültesi ÖÄŸretim Üyesi Doç. Dr. Özlem Çakal Arslan, biberondan yazar kasa fiÅŸine kadar günlük hayatta kullanılan birçok materyalde bulunan, Bisfenol A (BPA) maddesinin kullanımının yasaklanmasının ardından bu maddenin türevleri olarak kullanılmaya baÅŸlanan kimyasalların güvenli bir kimyasal olup olmadığını belirlemek üzere araÅŸtırma ekibiyle proje hazırladı. Çevresel bir kirletici olarak BPA türevlerinin, ekosistem saÄŸlığına yönelik önemli etkilere sahip olması nedeni ve sucul canlılara etkilerinin kapsamlı bir ÅŸekilde araÅŸtırılması amacıyla geliÅŸtirilen proje, Türkiye Bilimsel ve Teknolojik AraÅŸtırma Kurumu (TÜBÄ°TAK) tarafından da kabul aldı. Projeyle ilgili Doç. Dr. Arslan’ı ziyaret eden EÜ Rektörü Prof. Dr. Necdet Budak, Ege Üniversitesi olarak bu tür çalışmalara her zaman maddi ve manevi destek verdiklerini söyledi.

3 DOKTORA TEZÄ° ÇIKACAK BÄ°LÄ°MSEL BÄ°R ÇALIÅžMA

Çevre alanında TÜBÄ°TAK 1001 projesi kabul alan Doç. Dr. Arslan’ı tebrik eden Rektör Budak, “Günlük hayatımızda kullandığımız birçok materyalde bulunan bu kimyasalın kanserojen etkilerinin yanı sıra endokrin sistemimize etkileri bulunuyor. Özlem hocamız ve araÅŸtırma ekibi, bu kimyasalın sucul bitkiler ve sucul hayvanlar üzerindeki etkilerini araÅŸtıracak. Bu kapsamlı projeden 3 doktora tezinin çıkması da söz konusu. Ege Üniversitesinin araÅŸtırma üniversitesi olma yolunda, bu tür çalışmaların önemi çok büyük. DeÄŸerli hocamızı ve araÅŸtırma ekibini tebrik ediyorum” dedi.

TÜMÖR VE KANSERE NEDEN OLUP OLMADIÄžI DA ARAÅžTIRILACAK

Ä°lk etapta insan saÄŸlığına zararları nedeniyle kullanımı yasaklanan Bisfenol A’nın türevlerinin sucul ortamda yaÅŸayan canlılar üzerindeki etkilerini araÅŸtıracaklarını dile getiren Doç. Dr. Arslan, “Maddenin toksik seviyesi, büyüme etkisine ne gibi zararları var, araÅŸtıracağız. Midyelerde, tümör ve kanser oluÅŸumuna sebep olup olmadığını test edeceÄŸiz. Son olarak da embriyo geliÅŸimi insanlarla yüzde 85 oranında benzerlik gösteren denizkestanelerinin embriyoları, yumurta ve spermleri üzerinde bu kimyasalın etkilerini araÅŸtıracağız. Hangi seviyelerde etkilidir, kısırlığa neden oluyor mu veya döllenmeyi engelliyor mu, oluÅŸan yavrularda geliÅŸimsel anormalliklere neden oluyor mu ve genetik hasara neden oluyor mu gibi soruların cevaplarını arayacağız” diye konuÅŸtu.

Projenin, yeni olan ve üretime giren söz konusu kimyasalların toksik profilinin oluÅŸturulmasında önemli bir çalışma olduÄŸuna deÄŸinen Doç. Dr. Arslan, çalışmanın dünyada bir ilk olduÄŸunu kaydetti. Doç. Dr. Arslan, “Aynı zamanda ilerleyen teknolojiyle çevreyi de korumak adına sürdürülebilir çevre, sürdürülebilir ekonomi anlamında, bu kimyasalların hem doÄŸal yaÅŸam hem insan saÄŸlığı hem de çevre için zararlı olup olmadığının belirlenmesi bizim için çok önemli. ÖÄŸrencilerimizin tezlerinin yanı sıra uluslararası anlamda birçok yayının çıkmasını planlıyoruz. Bu çalışma, söz konusu kimyasalların toksik etkilerinin belirlenmesi açısından dünyada ilk kez yapılacak. Bu kimyasallar; bebek biberonundan CD’lere, mürekkepten kağıda, bankamatik kartlarına kadar bir çok üründe yoÄŸun olarak kullanılıyor. Ä°çinde plastik bulunan her ÅŸeyin içinde bulunuyor. Özellikle son zamanlarda gündemde olan mikro plastik kirliliÄŸi ve plastik kirliliÄŸine neden olan materyallerin ham maddelerini oluÅŸturuyor” dedi. Doç. Dr. Arslan, desteklerinden dolayı Rektör Budak’a teÅŸekkür etti.